Pamiętaj !
- Każda rana jest źródłem zakażenia.
- Z rany nie należy wyjmować ciał obcych.
- Zabezpieczenie rany jest zawsze korzystne dla
pacjenta .
Opatrywanie ran
- Jeśli dysponujesz środkiem odkażającym, przy większych i zanieczyszczonych zranieniach wskazane jest ich użycie.
- Możesz oczyścić ranę również bieżącą wodą .
- Jeśli w ranie występują większe zanieczyszczenia, należy je usunąć.
- Po usunięciu zanieczyszczeń i wypłukaniu rany, ewentualnie jej odkażeniu, załóż opatrunek. Najlepszy jest gazik lub gaza opatrunkowa wykonana z bawełny, a obecnie także ze sztucznych tworzyw.
- Jeśli występuje większe krwawienie, na gazę można nałożyć dodatkowy materiał opatrunkowy w postaci ligniny lub gazy, który poza uciskiem, pochłonie krew. Tak przygotowany opatrunek można umocować przylepcem, a jeśli opatrunek jest większy – opaską tkaną (bandażem) lub opaską elastyczną.
- W przypadku dużego krwawienia z rany załóż opatrunek uciskowy na miejsce krwawienia. Polega to na przyłożeniu grubszej warstwy opatrunku – najpierw gazy, a następnie jeszcze warstwy gazy lub ligniny i przybandażowaniu na nieco większej przestrzeni.
- W sytuacjach gwałtownego krwotoku nie należy wyciągać żadnych ciał obcych z rany, tylko ją zaopatrzyć jałowym opatrunkiem . Opatrunek musi dobrze przylegać do rany, zatem lepiej umocować go opaską tkaną bawełnianą lub elastyczną. Jeżeli opatrunek przemaka krwią, nie należy go zdejmować, tylko dołożyć na wierzch następny opatrunek i obandażować go.
- W sytuacji doraźnej możesz też zastosować chustę trójkątną. Za pomocą chusty możesz przymocować np. kończynę górną do klatki piersiowej. Unieruchomienie w ten sposób uszkodzonej kończyny zmniejsza krwawienie i ryzyko dodatkowych urazów.
Pamiętaj!
- Załóż rękawiczki jednorazowe.
- Uważaj, aby krew nie dostała Ci się do oka, nosa lub
ust.
Tamowanie krwawienia
- Poleć poszkodowanemu, aby usiadł na ziemi .
- Gdy będziesz szukać opatrunku lub rękawiczek, poleć mu, aby mocno uciskał swoją ręką miejsce krwawienia.
- Opatrunkiem może być gaza jałowa lub zwinięty bandaż.
- Uciśnij bezpośrednio miejsce krwawienia za pomocą opatrunku lub ręki .
- Jeśli potrafisz, umocuj opatrunek bandażem, nie zmniejszając ucisku na ranę (jeśli nie potrafisz lub nie masz bandaża – pozostań przy ucisku ręcznym) .
- Jeśli krew nadal leci, popraw ucisk i dokładaj kolejne warstwy opatrunku .
- Nie zwalniaj ucisku.
Jeśli osoba, która ma krwotok:
- Zrobi się blada
- Poczuje nagłe osłabienie
- Zacznie przysypiać lub tracić przytomność
- Obleje się potem
W oczekiwaniu na przyjazd zespołu ratownictwa medycznego:
- Ułóż poszkodowanego na plecach i jeśli nie podejrzewasz urazu kręgosłupa,
z uniesionymi nogami. - Poinformuj dyspozytora medycznego (112) o pogorszeniu stanu poszkodowanego.
- Rozmawiaj z nim, aby kontrolować jego przytomność.
- Kontroluj miejsce krwawienia, nie zmniejszaj ucisku.
- Jeśli straci przytomność, rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową .
Postępowanie
- Upewnij się, czy miejsce jest bezpieczne.
- Oceń stan poszkodowanego; jeśli trzeba, wezwij pomoc medyczną .
- Nie prostuj i nie poruszaj części ciała podejrzanych o złamanie w wyniku urazu.
- Zaopatrz widoczne rany.
- Na miejsce urazu przyłóż zimny okład (np. zawinięty w materiał worek z wodą i lodem).
- Unieś zranioną część ciała, jeśli nie powoduje to silnego bólu.
- Możesz unieruchomić kończynę, stosując się do następujących zasad: w przypadku złamania kości należy unieruchomić dwa sąsiednie stawy (np. w przypadku złamania przedramienia należy unieruchomić staw łokciowy i nadgarstek). Do unieruchomienia można wykorzystać dowolne przedmioty o odpowiedniej długości, dostosowane do kształtu kończyny (nie odwrotnie) i nieraniące skóry.
- Unieruchom poszkodowanego na miejscu zdarzenia i powiadom pogotowie ratunkowe, jeśli podejrzewasz złamanie kości kończyny dolnej, miednicy, kręgosłupa lub czaszki.
- Skutecznym sposobem nieuruchomienia kończyny górnej jest założenie chusty trójkątnej tworząc tzw. Temblak . Jeżeli nie posiadamy chusty możemy zrobić ją sam i np. z koszulki .
Rozważ wezwanie pomocy medycznej, jeśli: kończyna poniżej miejsca urazu sinieje, jest chłodna w dotyku (uszkodzenie naczyń krwionośnych), drętwieje, występują zaburzenia czucia (uraz nerwów) lub najmniejszy ruch powoduje u poszkodowanego silny ból.
